کوچکترین کشورهای جهان کدام است؟

آیا می دانید کوچکترین کشور جهان کجاست و در کدام قاره قرار دارد؟ واتیکان (Vatican)، یک دولت‌شهر مستقل است که به واسطه کلیسای کاتولیک و حضور پاپ شهرت زیادی در جهان دارد. این کشور کوچک، در قلب شهر رم پایتخت ایتالیا قرار گرفته است.
اینکه چرا واتیکان به عنوان یک کشور مستقل شناخته می‌شود، یکی از معماهای سربه مهری است که کمتر کسی از آن اطلاع دارد. فرقی نمی‌کند چه رازی در پس این ماجراست؛ در هر صورت وقتی صحبت از کوچکترین کشور جهان به میان می‌آید، واتیکان اولین موردی است که به ذهن خطور می‌کند.

در دنیای امروز، کشورهای مختلف با مساحت‌ها و ویژگی‌های جغرافیایی منحصر به فرد خود وجود دارند که در سراسر پنج قاره جهان پراکنده‌اند. برخی از این کشورها با وسعت‌های بسیار بزرگ شناخته می‌شوند، مانند روسیه که بزرگترین کشور جهان است، در حالی که برخی دیگر با وجود مساحت کم توانسته‌اند خود را به عنوان کوچکترین کشور جهان معرفی کنند.

وسعت یک کشور چگونه تعیین می شود؟

مساحت یک کشور بر اساس مجموع سطح خشکی و آب‌های داخلی آن، مانند رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و خلیج‌ها، اندازه‌گیری می‌شود. جغرافیای طبیعی کشور، مانند موقعیت جغرافیایی، شکل سرزمین، و وجود جزایر و خلیج‌ها، نیز در تعیین مساحت آن نقش دارد. علاوه بر این، جمعیت و ویژگی‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور می‌توانند تاثیری در درک بزرگی یا کوچکی یک کشور داشته باشند.

جغرافیای طبیعی از عواملی است که وسعت یک کشور را مشخص می کند. شکل و موقعیت کشور بر روی نقشه، حد و مرزهای آن با کشورهای همسایه، تنوع آب و هوایی، کوهستان ها، جنگل ها، صحراها و سواحل و وجود جزایر و خلیج‌ها که از موارد جغرافیای طبیعی هستند در سنجش وسعت یک کشور نقش اساسی دارند.

کوچکترین کشور دنیا چه نام دارد و در کدام قاره است؟

کوچکترین کشور جهان از نظر مساحت، واتیکان است که تنها ۰٫۴۴ کیلومتر مربع وسعت دارد. این کشور در دل شهر رم، پایتخت ایتالیا، واقع شده و مقر پاپ، رهبر کلیسای کاتولیک است.

در جدول زیر، کوچکترین کشور دنیا را از نظر مساحت مشاهده می‌کنید:

واتیکان:

این کشور با مساحت ۰٫۴۴ کیلومتر مربع کوچکترین کشور دنیا است. واتیکان در دل شهر رم در ایتالیا قرار دارد و مقر پاپ، رهبر کلیسای کاتولیک است. طبق آخرین سرشماری جمعیت واتیکان ۸۰۰ نفر است و دارای چندین بنای تاریخی و هنریست. با وجود وسعت کم واتیکان کشوری فعال است و با سایر کشورها روابط دیپلماتیک زیادی دارد.

بیشتر بخوانید: پهناورترین کشورهای جهان کدامند؟

جمعیت یک کشور یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار در اندازه آن است.  تعداد و ترکیب ساکنان کشور، نژاد، قوم، زبان، مذهب، فرهنگ و هویت ملی آن‌ها، مهاجرت‌های داخلی و خارجی، رشد یا کاهش جمعیت از موارد دیگری هستند که یک کشور را کوچک یا بزرگ نمایان می کند.

بر اساس معیارهای گفته شده، روسیه با مساحت حدود ۱۷ میلیون کیلومتر مربع بزرگترین کشور جهان است. روسیه کشوری بین قاره‌ای است که قسمت های زیادی از قاره‌های اروپا و آسیا را در بر گرفته است. روسیه با حدود ۱۴۶ میلیون نفر جمعیت  دارای ۱۱ منطقه زمانی است. وسعت این کشور به قدری است که برخی از مناطق آن خالی از سکنه و یا غیرقابل سکونت است.

موناکو

این کشور با مساحت حدودی ۲٫۰۲ کیلومتر مربع، دومین کشور کوچک در دنیاست. موناکو در ساحل دریای مدیترانه واقع شده و کشوری ثروتمند نیز هست.

فرانسه با قرار داشتن در منطقه شینگن مهمترین همسایه موناکو است. با وجود وسعت کم، این کشور میزبان جاذبه هایی مانند کلیسای سنت نیکولاس، میدان کازینو و مجمع المحیطات است که گردشگران زیادی را به خود کشانده است.

نائورو

این کشور با ۲۱ کیلومتر مربع مساحت، سومین کشور کوچک دنیاست که در اقیانوس آرام واقع شده و دارای ذخایر فسفات زیادی است. نائورو در قدیم «جزیره دلپذیر» (Pleasant Island) نامیده می‌شد و در سال ۱۹۶۸ مستقل شد. نائورو از تاریخ ۱۴ سپتامبر ۱۹۹۹ به عضویت سازمان ملل متحد درآمد.

زبان‌های رسمی این کشور انگلیسی و نائورویی هستند و واحد پول رایج در آن دلار استرالیاست. نائورو پس از واتیکان کم‌جمعیت‌ترین کشور در جهان به شمار می آید. منابع طبیعی در این کشور محدود است و بخش عمده اقتصاد آن بستگی به صادرات فسفات دارد. فسفات در نائورو از بقایای پرندگان دریایی تشکیل شده و برای تولید کودهای شیمیایی استفاده می‌شود.

تووالو

احتمالا چنین اسمی تا به حال به گوشتان نخورده و برایتان کاملا غریب است. این کشور کوچک در اقیانوس آرام مرکزی و جایی بین هاوایی و استرالیا قرار دارد. تووالو (Tuvalu) یکی از کشورهایی است که در لیست کوچکترین کشورهای جهان قرار می گیرد. این کشور که در سال ۱۹۷۸ میلادی رسما از بریتانیا جدا شد، عضو کشورهای مشترک المنافع است و مرکز سیاسی و اقتصادی آن، شهر فانافوتی می‌باشد.

تووالو با جمعیتی حدود ۱۲,۰۰۰ نفر، یکی از کم‌جمعیت‌ترین کشورهای جهان است. مردم این کشور بیشتر به زبان‌های رسمی تووالویی و انگلیسی صحبت می‌کنند. یکی دیگر از ویژگی‌های تووالو به ارتفاع کم آن از سطح دریا مربوط می‌شود. این مسئله باعث شده تا به عنوان یکی از کم ارتفاع ترین کشورهای جهان هم شناخته شود.

سن مارینو 

سن مارینو ، قدیمی‌ ترین جمهوری جهان است که به عنوان یکی از کوچک ترین کشورهای جهان هم شناخته می‌شود. این کشور با مساحت ۶۱ کیلومتر مربع، در قلب ایتالیا و روی کوه تیتانو قرار دارد. جمعیت آن ۳۳۰۰۰ نفر است که بیشتر آنها را ایتالیایی زبان‌ها تشکیل می‌دهند.

سن مارینو (San Marino) از تاریخ غنی برخوردار است و به دلیل معماری خیره کننده اش شهرت زیادی در جهان دارد. پایتخت آن شهر سن مارینو است که با خیابان‌های باریک و سنگفرش شده اش، در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است.

سن مارینو نه تنها یکی از مقاصد گردشگری منحصربه فرد دنیاست؛ بلکه به دلیل نبود مالیات بر درآمد، یک مقصد جذاب برای خرید و سرمایه‌گذاری هم هست. سالانه گردشگران زیادی برای گردش، تفریح و تجارت راهی این کشور کوچک می‌شوند.

لیختن اشتاین، جزایر مارشال و سنت کیتس نویس به ترتیب دیگر کشورهای کوچک دنیا هستند.

کشورهایی که نام بردیم در لیست کوچکترین کشور دنیا کدام است قرار دارند. از طرفی روسیه،‌ کانادا و چین پهناورترین کشورهای دنیا هستند، که در مطلبی جداگانه به معرفی بزرگترین و پهناورترین کشورهای جهان می پردازیم.

کم جمعیت ترین کشورهای جهان

واتیکان، کوچکترین کشور مستقل دنیاست و به عنوان کم جمعیت ترین کشور جهان شناخته می‌شود. بر اساس آمارها، جمعیت این کشور در سال ۲۰۲۴ به ۷۶۴ نفر رسیده است.
بیشتر ساکنان واتیکان را مقامات کلیسایی، گارد سوئیس و سایر افراد شاغل در واتیکان تشکیل می‌دهند. علاوه براین تعدادی از دیپلمات‌ها، کارکنان سفارتخانه‌ها، دانشجویان و خانواده‌های آن‌ها نیز در این کشور کوچک زندگی می‌کنند.
بعد از واتیکان، کشورهایی مانند تووالو، نائورو، پالائو و سن مارینو هم در لیست کم جمعیت ترین کشورهای جهان قرار می‌گیرند.
جمعیت این کشورها به شرح زیر می‌باشد.
تووالو : ۱۰۶۷۹ نفر
نائورو: ۱۱۶۸۰ نفر
پالائو: ۱۶۷۳۳ نفر
سن مارینو: ۳۳۸۸۹ نفر

تعداد کشورهای جهان

طبق فهرست سازمان ملل متحد، در سال ۲۰۲۴ تعداد ۱۹۳ کشور عضو و ۲ کشور ناظر (فلسطین و واتیکان) در جهان وجود دارد و به رسمیت شناخته می شوند.

۲ کشورِ جزایر کوک و نیوئه غیرعضو اما واجد شرایط هستند. با این حساب، مجموع  ۱۹۷ کشور را می‌توان به عنوان کشورهای به رسمیت شناخته شده در سازمان ملل در نظر گرفت.

اما برخی دیگر از کشورها هستند که با وجود داشتن دولت مستقل، توسط سازمان ملل به رسمیت شناخته نشده‌اند. این کشورها شامل:

تایوان: این کشور در قاره آسیا قرار دارد و چین آن را به عنوان یکی از استان های خود به حساب می آورد. تایوان با هر تعریفی از یک کشور مستقل مطابقت دارد، اما بسیاری از کشورهای جهان به خاطر حفظ روابط خود با چین، آن را به رسمیت نمی شناسند.

کوزوو: منطقه ای واقع در قاره اروپاست که صربستان آن را به عنوان یک منطقه ای از کشور خود به حساب می آورد. کوزوو در سال ۲۰۰۸ از صربستان جدا شده و تحت حمایت بسیاری از کشورهای غربی قرار گرفت. با این وجود برخی از کشورهای جهان، به خصوص روسیه و چین هنوز آن را به رسمیت نمی‌شناسند.

با افزودن ۲ کشور فوق، تعداد ۱۹۹ کشور را می‌توان به عنوان کشور مستقل در دنیا در نظر گرفت.

جمع‌بندی

کوچک‌ترین کشور جهان از نظر مساحت و جمعیت، واتیکان است که در داخل شهر رم، پایتخت ایتالیا واقع شده است. این کشور مستقل تنها حدود ۰.۴۹ کیلومتر مربع مساحت دارد و جمعیت آن کمتر از ۱۰۰۰ نفر است. واتیکان به عنوان مرکز کلیسای کاتولیک و محل اقامت پاپ، نقش مهمی در امور مذهبی جهانی ایفا می‌کند. با وجود ابعاد کوچک، این کشور با داشتن بناهای تاریخی و فرهنگی ارزشمند همچون کلیسای سنت پیتر و کاخ‌های پاپی، یکی از مقاصد مهم گردشگری و دینی در جهان به شمار می‌رود.